Yiddish # Leçon 107, Lektsye 107, 107 לעקציע

LE PASSÉ (12)

Voici tout d’abord les corrigés de vos propositions de phrases qui sont plutôt bonnes dans l’ensemble.

Sylvie a écrit:

1- das kind hot gebisn zayne shvester
corrigé: DOS kind hot gebisn ZAYN shvester; l’adjectif possessif ne se décline pas, il s’accorde en nombre mais pas en genre.
2- di lererke hot geshribn oyfim tafel(?)
corrigé: di lererke hot geshribn OYFN (oyf dem) TOVL
3- mayn brider hot mir gevizn bilder fon unzere eltern
corrigé: mayn BRUDER hot mir gevizn bilder FUN UNDZERE eltern.
4- ikh hob geribn knobl oyf mayn shtik broyt
corrigé: grammaticalement parfait mais shtikl plutôt que shtik qui évoque un vraiment gros morceau

Annie a écrit:

1) Haynt, ikh hob geblibn a gantzn tog baï heim.
Corrigé: Haynt, BIN IKH geblibn a gantsn tog IN DER heym. Blaybn est un verbe d’état qui demande l’auxiliaire ZAYN; toujours un souci avec l’inversion du sujet :); bay voudrait dire que tu es restée toute la journée à côté de la maison
2) Der tate hot geshnitn der mame a naïer mantl.
Corrigé: Der tate hot geshnitn der MAMEN a NAYEM mantl; mame est des quelques rares substantifs qui se déclinent; mantl est masculin, donc l’adjectif épithète nay doit prendre la marque de l’accusatif masculin.
3) Du host gerisn vildgreyzer in gortn.
Corrigé: parfait
4) Zi hot geshribn a brivele der mame.
Corrigé: même remarque que pour le 2): A brivele der MAMEN comme dans la chanson
5) Der hunt hot genisn dos kind.
Corrigé: je ne suis pas sûr de ce que tu as voulu dire; Dos kind hot genisn FUN DEM (ou FUNEM) hunt?

Laurence a écrit:
1) Di bobe iz geblibn in der shtub.
Corrigé: Di bobe iz geblibn IN shtub; pour dire “à la maison” on n’utilise pas d’article
2) Di mame hot geshnitn den kukhn.
Corrigé: Di mame hot geshnitn DEM kukhn; “den” n’existe pas en yiddish
3) Der shlekhte/beyze hunt hot gebisn di froy un hot avekgerisn a shtuk shtof fun irer kleyd.
Corrigé: Der SHLEKHTER/BEYZER hunt hot gebisn di froy un hot avekgerisn a SHTIK shtof fun IR kleyd; parfois l’allemand aide, parfois non 🙂 ; l’adjectif épithète s’accorde avec le nom, donc terminaison ER au nominatif masculin
4) Ven der zeyde iz araingekumen, hoben ale kinder geshvigen.
Corrigé: Ven der zeyde iz arayngekumen, HOBN ale kinder GESHVIGN; contrairement à l’allemand il n’y a pas de E dans la terminaison de l’infinitif sauf cas particuliers (radical terminé par M, N, NG, diphtongue..)
5) Ikh hob geshtrokhen di verter vos hoben gat feyler.
Ikh hob GESHTROKHN di verter vos HOBN GEHAT FELER

______________________________________________________________

La classe V comporte les verbes irréguliers (finale du participe passé en N ou EN) dont l’infinitif est formé avec EY (ײ).
Le EY peut s’infléchir en:

1) OY (ױ)
Exemples:
BEYGN (בײגן) = plier => ER HOT GEBOYGN (געבױגן)
HEYBN (הײבן) = lever => ER HOT GEHOYBN (געהױבן)
ZEYGN (זײגן) = têter => ER HOT GEZOYGN (געזױגן)

2) EY (ײ)
Exemple:
HEYSN (הײסן) = ordonner => ER HOT GEHEYSN (געהײסן)

3) A (אַ)
2 cas particuliers très irréguliers:
GEYN (גײן ) = marcher => ER IZ GEGANGEN (געגאַנגען)
SHTEYN (שטײן) = rester debout =>ER IZ GESHTANEN (געשטאַנען)
On se souvient que les verbes de position et de mouvement se conjuguent avec l’auxiliaire ZAYN

Continuez à proposer 5 phrases. C’est très utile à la fois pour assimiler la leçon et pour revoir d’autres notions à l’occasion des corrigés.