Yiddish # Leçon 108, Lektsye 108, 108 לעקציע

LE PASSÉ (13)

Je vois bien que la grammaire n’est pas votre gloz tey. Reconnaissez cependant qu’il est difficile de se passer du passé et qu’en faire table rase est plus facile à dire qu’à faire. Nous allons donc aller quand même jusqu’au bout de notre étude du participe passé en yiddish, mais ça sera la dernière séance ??, après quoi nous tâcherons de trouver des sujets plus rigolos.

Mais avant d’aborder la sixième et dernière catégorie de participes passés, voyons les essais des 2 courageuses.

Laurence a écrit:

1) Di gantse mishpoukhah iz avekgegangen in di shil.
Corrigé: Di gantse mishpokhe iz avekgegangen in DER shil. Indépendamment des questions de dialecte, la synagogue peut se dire DI SHUL ou DI SHIL, tandis que l’école, c’est obligatoirement DI SHUL. L’article n’est pas obligatoire. On peut dire IZ AVEKGEGANGEN IN SHIL, mais si on emploie l’article il faut le mettre au datif comme après TOUTE préposition. Donc IN DER SHIL.

2) Ikh bin lang geshtanen in der kelt.
C’est bon

3) Et hot arifgehoybn a shvere valiske.
Corrigé: ER HOT AROYFGEHOYBN A SHVERE VALISKE. Petite faute d’inattention?

4) Der boym hot zikh geboygn hinter dem vint.
Corrigé: DER BOYM HOT ZIKH GEBOYGN UNTER DEM VINT. Attention: UNTEN = dessous; HINTN = derrière

5) Der lerer hot geheysn die studentn di bikher
aroystsunemn.
Corrigé:: DER LERER HOT GEHEYSN DI STUDENTN AROYSNEMEN DI BIKHER. HEYSN ne se construit pas avec TSU. Il n ‘y a pas lieu de rejeter de verbe de la subordonnée à la fin comme en allemand.

Suzy a écrit:

איך האב געהייסן מיין מוח אויסצוטראכטן פראזעס אבער איז עס זייער שווער פאר מיר

איך האב געקראגן עטלערע מאל קאמפלעטע רשימה פון די אומרעגולערע ווערבן, איך האב זיי אויפגעהיט אין מיין ביורא אבער מיין קאפ האט קיין מאל ניט געלונגן אפצוהאלטן די ווערן צעצופליען און פארשווינדן

אױסבעסערונג (אױב איך האָב גוט פֿאַרשטאַנען)

איך האב געהייסן מיין מוח אויסטראכטן פראזעס אבער עס איז זייער שווער פאר מיר

איך האב געקראגן עטלערע מאל קאמפלעטע רשיםות פון די אומרעגולערע ווערבן, איך האב זיי געהאַלטן אין מיין ביורא אבער מיין קאפ איז קיין מאל ניט געלונגן צו געדענקען די ווערבן. זײ צעפליען זיך און פארשווינדן.

_________________________________________________________________

La classe VI comprend les verbes irréguliers dont l’infinitif comprend la voyelle “E” (ע)

Le “E” peut alors devenir:

1) “O” (אָ)

Exemples:
– BREKHN (ברעכן) => rompre, vômir => IKH HOB GEBROKHN
– GEFELN (געפֿעלן) => plaire => ER IZ GEFOLN (ou GEFELN)
– HELFN (העלפֿן) => aider => IKH HOB GEHOLFN
– HENGEN (הענגען) => être suspendu => IKH BIN GEHONGEN (ou GEHANGEN)
– VERN (װערן) => devenir => IKH BIN GEVORN
– TREFN (טרעפֿן) => rencontrer => IKH HOB GETROFN (ou GETREFN)
– LESHN (לעשן) => éteindre => IKH HOB GELOSHN
– MESTN (מעסטן) =>mesurer => IKH HOB GEMOSTN
– SHVERN (שװערן) => jurer => IKH HOB GESHVORN (ou GESHVOYRN)

2) “OY” (ױ)

Exemples:
– BAFELN (באַפֿעלן) => ordonner => IKH HOB BAFOYLN
– VEGN (װעגן) => peser => IKH HOB GEVOYGN

3) “E” (ע)

Exemples:
– BETN (בעטן) => prier => IKH HOB GEBETN
– GEBN (געבן) => donner => IKH HOB GEGEBN
– ZEN (זען) => voir => IKH HOB GEZEN
– FARGESN (פֿאַרגעסן) => oublier => IKH HOB FARGESN
– ESN (עסן) => manger => IKH HOB GEGESN (attention au G supplémentaire!)

Il y a deux exceptions dans la formation des participes passés irréguliers en “E”:
– NEMEN (נעמען) => prendre =>IKH HOB GENUMEN
– BRENGEN (ברענגען) => apporter, amener => IKH HOB GEBRAKHT

Serez-vous plus inspirés pour construire des petites phrases avec des verbes de cette catégorie ?